นอกจากการดูแลรักษาสุขภาพร่างกายด้วยการออกกำลังกายและรับประทานอาหารที่ดีมีคุณประโยชน์แล้ว เรื่องของการดูแลรักษาจิตใจของตนเองก็เป็นสิ่งสำคัญไม่ด้อยไปกว่ากัน นั่นเพราะเมื่อร่างกายภายในเป็นอย่างไร ร่างกายภายนอกก็จะแสดงผลออกมาเช่นเดียวกัน หากเราเกิดอารมณ์ดีใจ โกรธ เศร้า ฯลฯ อย่างฉับพลัน รุนแรงและต่อเนื่องเป็นเวลานาน ย่อมส่งผลต่อร่างกายภายในอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
ในศาสตร์แพทย์แผนจีนนั้น มีการระบุถึง “ผลร้ายของอารมณ์ในการก่อโรค” ที่ส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดและลมปราณ ทำให้อวัยวะเกิดความเสียสมดุล และเกิดอาการเจ็บป่วย เพราะพลังชี่ หรือลมปราณอันเป็นพลังพื้นฐานของทุกสรรพสิ่งในธรรมชาติ และเป็นหนึ่งในสารจำเป็นที่ร่างกายมนุษย์ขาดไม่ได้ (เลือด น้ำ จิง และชี่) มีหน้าที่ช่วยกระตุ้นและผลักดันการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายให้เป็นปกตินั่นเอง
โกรธกระทบตับ
หากมีอารมณ์โกรธมากจนเกินไป จะส่งผลให้ชี่และหยางของตับแผ่ซ่านและลอยขึ้นบน จนเกิดความร้อนหรือไฟเผาผลาญเลือดในตับที่สะสมไว้ ทำให้เกิดอาการหน้าแดง ตาแดง เวียนศีรษะ ปวดสีข้าง แน่นบริเวณชายโครง และส่งผลกระทบต่ออวัยวะอื่นๆ ในระบบช่องท้องเช่น กระทบต่อม้าม ทำให้เกิดอาการท้องอืด ท้องเดิน และกระทบต่อกระเพาะอาหาร ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน
ดีใจกระทบหัวใจ
อารมณ์ยินดีหรือดีใจนั้น หากอยู่ในระดับที่เหมาะสมก็จะช่วยทำให้ชี่หัวใจไหลเวียนช้าลง เลือดลมไหลเวียนดี เกิดความผ่อนคลายและสบายใจ แต่หากเกิดความดีใจสุดขีดมากจนเกินพอดีก็อาจส่งผลร้ายทำให้ชี่หัวใจกระจัดกระจาย จิตใจไม่สงบ ขาดสติและสมาธิ หัวใจเต้นเร็ว เกิดอาการวิงเวียน หน้ามืด นอนหลับไม่สนิท ใจสั่น และอาจส่งผลอันตรายต่อผู้ป่วยโรคหัวใจได้
เศร้าโศกหรือวิตกกังวล กระทบปอด
อารมณ์เศร้าโศกเสียใจส่งผลกระทบต่อชี่ของปอด ทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอก หายใจขัด ไม่เต็มปอด เซื่องซึม ไม่มีแรง เหนื่อยและอ่อนเพลียง่าย ส่งผลกระทบต่อชี่หัวใจ ทำให้เกิดอาการใจสั่น ใจลอย และส่งผลกระทบต่อชี่ม้าม ทำให้เกิดอาการอาหารไม่ย่อย ท้องอืด และไม่ค่อยอยากอาหาร
ครุ่นคิด กระทบม้าม
หากมีอารมณ์ครุ่นคิดมากจนเกินไปก็อาจส่งผลกระทบให้ชี่ของม้ามติดขัดและถูกอุดกั้น ส่งผลกระทบต่อการทำงานของม้ามและกระเพาะอาหาร เช่น มีอาการเบื่ออาหาร ไม่สบายท้อง ท้องอืด ท้องเดิน และส่งผลให้เลือดหัวใจพร่อง ทำให้มีอาการใจสั่น นอนไม่หลับ ฝันมาก ความจำเสื่อมและหลงลืมได้ง่าย
หวาดกลัว-ตกใจ กระทบไต
อารมณ์หวาดกลัวมากๆ จะทำให้ชี่ไตดึงรั้งลงล่าง ไม่มีแรงดูดรั้ง ทำให้มีอาการหน้าซีด หน้ามืด เป็นลม ผมร่วง กลั้นอุจจาระหรือปัสสาวะได้ลำบาก ปวดเอวและปวดกระดูก ที่สำคัญไตไม่สามารถส่งสารจำเป็นและชี่ไปหล่อเลี้ยงหัวใจและปอดได้เพียงพอ ทำให้เกิดอาการ หงุดหงิด สับสน ใจสั่น แน่นหน้าอก หายใจขัด กระวนกระวายและนอนไม่หลับ
ขอขอบคุณข้อมูลจากเพจเฟซบุ๊ก : ปราชญา รักษาด้วยแพทย์แผนจีน
เผยแพร่: โดย: ผู้จัดการออนไลน์